Tag: bewaarschool

De bewaarschool (kleuterschool) 1955

In 1939 komt het meisjes- en kleuteronderwijs in handen van de zusters van St. Jozef. De kinderen worden ondergebracht in de bestaande lagere school aan de Langstraat. In het midden van deze school bevindt zich een overdekte speelplaats die wordt omgebouwd tot ‘bewaarschool’ zoals de kleuterschool destijds wordt genoemd. Op 6 november 1939 begint zuster…

Klassefoto kleuterklas juf Nellie 1958

De eerste kleuterschool (destijds ‘bewaarschool’ genoemd) was in de voormalige meisjesschool aan de Langstraat gevestigd.

In de jaren 50 van de vorige eeuw ontstaat behoefte aan een aparte kleuterschool. Door de steun van diverse instanties en de inzet van de zusters van Sint Jozef komt de nieuwe kleuterschool tot stand. En onder toeziend oog van pastoor Frans Geurts en Jaap Laarakker – als voorzitter van de commissie van voorbereiding – wordt de Pius X-school op 10 november 1955 door deken Janssen ingezegend. De bouw van deze school valt samen met de kleuteronderwijswet die bepaalde dat voortaan alle kosten van het kleuteronderwijs voor rekening van het Rijk komen. Wel moeten de ouders nog een bijdrage betalen die wekelijks in een zakje, dat de kinderen om de nek dragen, mee naar school moet worden genomen.

Als het gebouw begin jaren 70 in verval raakt, worden plannen voor een nieuwe kleuterschool gemaakt. De ontwikkelingen gaan echter in een andere richting. De bouw van aparte scholen wordt minder wenselijk en waarschijnlijk worden de contouren van een samenvoeging van lagere scholen en kleuterschool zichtbaar. En zo wordt in 1978 ’t Diekske in gebruik genomen waarin ook de kleuterschool, aanvankelijk nog als aparte school, wordt opgenomen.

Op de foto de kleuterklas van juf Nellie Rutten rond 1958.

Van openbaar naar bijzonder basisonderwijs

In de tweede helft van de 19e eeuw ontstond in Nederland een schoolstrijd tussen openbaar (bestuurd door de overheid) en bijzonder onderwijs (door een bestuur op grond van een bepaalde geloofsovertuiging). Dit kwam o.a. omdat de overheid alleen het openbare onderwijs financierde. Dit leidde uiteindelijk tot de Lager Onderwijswet van 1920 waarin de financiële gelijkstelling werd vastgelegd: de overheid bekostigde voortaan ook het bijzondere onderwijs. Daarna zijn de scholen van de gemeente Bergen overgegaan van openbaar naar bijzonder. In Afferden gebeurde dit in 1939 en daarbij heeft de toenmalige pastoor Peters een belangrijke rol gespeeld.

Toen de scholen in 1939 aan de parochie werden overgedragen en bijzondere katholieke scholen werden, hebben de zusters van Sint Jozef uit Amersfoort het onderwijs aan de meisjesschool op zich genomen. Het eerste hoofd van de St. Jozefschool was zuster Gabriël van de Vecht van 1939 tot 1944.

In die tijd was men ook bezig met het inrichten van de ruimte aan de voorzijde van de school, die als ‘bewaarschool’ voor de kleuters moest dienen. De ‘bouwzuster’ was zuster Odrada Roelofzzen die de opleiding voor het Fröbelonderwijs volgde. De bewaarschool begon op 6 november 1939 met 48 kinderen. Dit aantal steeg binnen 14 dagen tot 60. Omdat dit aantal voor één leidster erg veel was, kreeg zij ondersteuning van enkele oudere meisjes uit Afferden die reeds van school waren. De middelen waren echter beperkt, zo gebruikte men o.a. oud behangpapier om op te tekenen.

Op de foto een klas van juf Liebrand van de meisjesschool in de jaren zestig.